درمان بیماری اسکیزوفرنی
درمان بیماری اسکیزوفرنی
سلام و درود فراوان ضمن عرض خوش آمد گویی به همه کاربران سایت جستیر
در این مقاله همه آنچه شما خوبان باید در مورد درمان بیماری اسکیزوفرنی
بدانید را برایتان جمع آوری کرده ام.
درمان بیماری اسکیزوفرنی با طب سنتی
شیزوفرنی از دیدگاه طب سنتی
در پزشکی کهن افراد را به چهار دسته تقسیم کردهاند
و سودا را سنگینترین بخش این چهارخلط میدانستند
که در واقع دُرد و رسوب خون به شمار میآید
و از فصول، پاییز و از اندامها، طحال را مهمتر از آن میدانستند.
بر این باور بودند که ویژگی سودا در تن آدمی آن است
که باعث استواری استخوانها میشود.
به بیان دیگر معتقد بودند خونی که به سوی استخوانها میرود،
دربردارندهی میزان فراوانی از سوداست.
برای سودا یک گونهی طبیعی و چند گونهی ناهنجار
و به تعبیر جرجانی معایب ذخیره تا طبیعی برشمردهاند.
مهمترین تأثیر افزایش بیمارگونه سودا را در خون،
پیدایش بیماریهای مالیخولیایی (شیزوفرنی یا وسواس جنون) میدانستند.
سودا درمان بیماری اسکیزوفرنی
البته سودا در هر اندامی تأثیر خود را داشته به عنوان مثال مورد
سرطان را ناشی از افزایش سودا در بافتهای تن آدمی میدانستند.
بخارات سودایی نیز اشاره به مهمترین وجه آن دارند.
یعنی چنانچه سودا در تن افزایش یابد بخار آن به مغز رسیده
باعث بیماریها و از جمله ناراحتیهای قلبی و مغز میشود.
از جمله اطبایی که روی بیماریهای روانی کار کرده اخوینی
بخارایی صاحب کتاب هدایت المتکلمین فی الطب است .وی را پزشک دیوانگان لقب داده بودند.
شیزوفرنی در طب کهن
تعریف شیزوفرنی در طب کهن که به آن مالیخولیا گفته شده آنست
که فکر و پندار در آن از مجرای طبیعی بیرون میرود
و سر به تباهی و ترس میکشد. در مالیخولیا (شیزوفرنی) مزاج سوداوی
به حدی بدحال است که روان دماغ را از داخل به وحشت میاندازد،
می ترساند و بدان میماند که تاریکی از خارج وحشتآور و ترساننده است.
زیرا مزاج سرد و خشک با روان مخالف است
و دمساز نیست و روان به واسطهی آن ناتوان میشود.
لیکن مزاج گرم و رطوبتی همچون شربت جذاب با روان سازگار است
و روان را تقویت میکند. اگر مالیخولیا معالجه نشود
وفرد در یورش بردن و شرارت بماند ، مالیخولیای سر به مالیخولیای افسردگی تبدیل میشود.
مالیخولیا به مرضی گفته میشود که از سودای سوخته منشاء میگیرد. انگیزهی مالیخولیا یا در خود مغز است یا خارج از مغز.
آنچه در مغز است دو حالت است :
یا از سوء مزاج سرد و خشک بدون ماده چنان است که گوهر مغز و مزاج نورانی روان را به تیرگی و تاریکی بکشاند یا همراه آن مادهای کذایی است و جای وجود ماده مختلف است.
الف) ماده در رگها است و از جایی دیگر آمده است.
ب) ماده در رگهاست و محتویات رگها را سوخته و سیاه رنگ گرده یا به رنگ تیره درآمده است.
ج) ماده کاملاً در جرم مغز سرایت کرده جایگزین شده است.
د) یا اینکه ماده در حوضچههای مغز ریخته و از حیث چگونگی و گوهر مایهی آزار مغز شده است.
درمان بیماری اسکیزوفرنی اگر منشاء از خارج مغز باشد :
۱) یا آن چیز در تمام بدن است و مزاج سودایی بر آن غلبه یافته است.
۲) یا آن چیز کامل است و ماده سوداوی در آن بند آمده و نتوانسته ماده را تنقیه کند یا توان آن را نداشته که سودا را از خون جذب کند.
۳) یا سبب آن چیز، ورمی است یا این که التهابی در کار نیست ، ولی سبب آسیب دیگری شده است. مانند : مسمومیتها
۴) یا انگیزه ، شدت حرارت کبد است.
۵) یا آن چیز لایهی خارجی صفاق (سخت شامه – مراق) است
که مواد زائدی از غذا و بخار رودهها در آن انباشته شدهاست
و خلطها سوختهاند و تبدیل به جنسی سوداوی شدهاند
و ورم به بار آوردهاند و بخار آن به مغز رسیده است.
این نوع پنجم را “بادکردگی مراق” نامند و بیماری را مالیخولیایی بادی و مالیخولیایی مراقی گویند.
و یا شاید سبب پیدایش بیماری از خارج مغز باشد ،
اما مادهی بیماری در خود مغز به وجود میآید
مثلاً در معده ورم گرم باشد و بخار ورم رطوبتهای مغز را بسوزاند
یا این که : ورم در زهدان یا در سایر اندامهای شریک سر باشد.
سردی و خشکی
مالیخولیایی که منشاءاش سردی و خشکی است بدون ماده است.
سوء مزاج سوداوی بدون ماده در قلب است.
دیگری همراه مادهای است که مغز در آن شرکت دارد ،
زیرا روان نفسانی با روان حیوانی پیوستگی دارد و از گوهر آنست.
اگر از مزاج سوداوی منشاءبگیرد، مزاج مغز را تباه و به سوداوی میکشاند.
شاید سبب از قلب تنها نباشد
و سببهای دیگری باشد که سردیبخش و خشک باشد،
ولی حتماً باید با قلب مشتراکتی داشته باشد
و شاید در این حالات نیز منشاء بیماری اکثراً از قلب سرچشمه میگیرد.
پس لازم است در معالجهی این بیماری همراه معالجه مغز،
معالجه قلب در کار باشد (اشاره به کتاب ادویهی قلبی)
و بدان که اگر خون قلب بیآلایش و رقیق و شادیآور باشد
با تباهی مغز مقاومت میکند و مغز را سر حال میآورد.
پس نه جای شگفتی است که عقیده داشته باشیم
اکثراً سبب این بیماری باید از قلب باشد هرچند دلیل قانع کنندهای
را برای مغز پیدا میکنیم ، ولی همچنان که مزاج قلب تباه شده
به پیروی از مغزهم تباه میشود.
شاید قبلاً مزاج مغز تباه شده و روان قلب به پیروی از مغز
به سوء مزاج مبتلا باشد و به وحشت گراییده است.
پس از آن هر چه را که از آن به سوی مغز نفوذ میکند تباه کرده در این حالت به تباه شدن مضاعف مغز کمک میکند.
سودایی که در مالیخولیا پدید میآید از حالات زیر خارج نیست :
۱- سودایی طبیعی است.
۲- یا بلغم است و از تراکم تبدیل به سودا کمی سوخته است هر چند کم واقع میشود.
۳- یا خون است و از پخته شدن یا از متراکم شدن بدون سوخت زیاد به مادهی سودا تبدیل شده است.
۴- یا خلط صفرایی است که به منتها درجهی سوختگی برسد که نه تنها سبب مالیخولیا بلکه سبب مانیا (سرخوشی) نیز میشود.
کسانی که بیشتر دچار این بیمار می شوند ؟
۱- اکثر سراغ آدمهای گندمگون و لاغر میآید.
۲- اکثر کسانی قلب بسیار گرم ومغز تر دارند ، دچار میشوند ؛ چون حرارت قلب،سودا را در قلب پدید میآورد و رطوبت مغز از حالت سودایی قلب تأثیر میگیرد.
۳- کسانی که لشفند (لب به دهان چسبیده) و زبان سبک،
سریعگوی و به سرعت چشم گردانند،
کسانی که چهرهی بسیار قرمز دارند.
کسانی که گندمگون هستند، سیه چردهی لاغر اندام، کسانی که لب ستبر دارند .
این افراد برای دچار شدن به مالیخولیا آمادگی بیشتر دارند ؛
زیرا علامتها دلیلی بر حرارت قلب است و رطوبت مغز نمایان میشود.
در مردان بیشتر صورت میگیرد.
در زنان کمتر اگر هم باشد بغرنج تر است.
در فصل زمستان اندک و پاییز و تابستان بیشتر .
در بهار بیماری شدت میگیرد چون اخلاط به هیجان درمیآید.
در کسانی که برای مالیخولیا آمادگی دارند
هر گاه با ترس یا اندوه یا بیخوابی زیاد روبهرو شوند یا این که راهبندانی
در جریان خون عادی و باقی ماندن مادهی سوداوی روی دهد ،به ابتلای بیماری نزدیک میشوند.
درمان بیماری اسکیزوفرنی
درمانها:
از آنجایی که گفته شد بخش عمدهای از بیماری میتواند
از منشاء قلب باشد بنابراین باید به تقویت و درمان قلب بپردازیم
و دارویی که مقوی قلب و خارج کنندهی سودا از قلب باشد را تجویز کنیم.
جهت اصلاح مزاج اولین قدم در پیشگیری،
موارد رژیم پانزده روزه است . می توان صندل سفید
گلاب، حجامت، شربت جلاب، شراب حلال، اطریفل گشنیزی
که در کتاب حفظه الصحه ناصری برای تقویت دل و دماغ آمده است،
نیز بوییدن گلهای خوشبو مثل سوسن، نرگس و گلاب،
نوشیدنی دم نوشهای گوناگون گیاهی ، دمنوش گل گاوزبان + سنبل الطیب،
برای کاهش بعضی از بی قراری و ناآرامیها دمنوش
اسطوخودوس + گل بنفشه + افتیمون ، برای آرام بخشی
و دفع سودای مغز ضماد گل خطمی و گل سرخ به مدت چهل روز ،
چکاندن روغن بادام شیرین یک شب
در میان ۵ قطره روی ملاج، استفاده از عطسهآورها،
دود کردن اسپند و کندر، رفع یبوست با فلوس،
فصد با زلیک و سفالیک، ورزش کار درمانی،
فرنجمشک + بهارنارنج و عسل، سکنجبین عسلی با پایهی عرق کاسنی + دود اسپند + سیب + به + گل سرخ، ۲۱ عدد مویز صبح ناشتا میتوان ذکر کرد.
پرهیزات غذایی و بهداشت غذایی رازی:عدس ، گوشت گاو
مصرف به، سیب و شلغم، روغن مالیدن بر بدن، سداب، مسواک زدن، خرفه، باقلا، کدو، کرفس، بوییدن گل نرگس در این بیماری مؤثر هستند.
حجامت در درمان شیزوفرنی
یکی از درمانهای مهم و اساسی کنار اصلاح مزاج (رژیم پانزده روزه) در این بیماری حجامت است .
طبق تأیید صریح روایات، حجامت واسطهی القای شفا بر بیماری است و این امر مافوق تمامی مکانیسمهای ذکر شده است.
درمان بیماری اسکیزوفرنی اثر حجامت بر مغز
هر گونه کمبود در خونرسانی و تغذیه به مغز و دیگر مراکز که کنترل کننده دیگر اعضاء و دستگاه در بدن هستند سبب پیش آمدن مواد زیر میشوند :
۱- ضعف حافظه و ناتوانی در تمرکز فکری
با انجام حجامت خونرسانی تنظیم و این گونه مشکلات برطرف می شوند و رسول خدا صلیالله علیه و آله و دست فرموده اند : الحجامه تزید فی الحفظ یعنی حجامت سبب افزایش خرد و حافظه است.حضرت علی علیه السلام نیز فرموده است : الحجامه تصح البدن و تشه العقل مخصوصاً حجامت از سر حداقل ماهی یا فصلی به نسبت سن بیمار مفید است.
۲- بهوجود آمدن تغییرات اخلاقی و عاطفی
شاید برخی از افراد بهطور ناگهانی مبتلا به گریه و خنده بدون علت و غیر بشوند. با انجام حجامت این گونه حالتهای روانی برطرف میشود؛ زیرا حجامت برای حالت های صرع و معالجه آن بسیار مفید و شفابخش است که حالت عاطفی سادهی فوقالذکر در مقایسه با بسیاری از بیماریها قابل مقایسه نیست.
۳- مبتلا شدن حس شنوایی که باعث ناشنوایی ناشی از کل عصب شنوایی باشد از نظر پزشکی قابل معالجه نیست. می توان با استفاده از حجامت و مراحل پیشرفته از پیشگیری و دستیابی به شفا این نقص شنوایی را برطرف کرد؛ زیرا باعث افزایش خونرسانی مغز می شود.
۴- آسیب دیدن مرکز تعادل مغز سبب میشود فرد مبتلا قدرت توازن و تعادل خود را ز دست بدهد. در این ناحیه نیز بسیاری از آسیب و التهابات مغز را میتوان درمان کرد ؛ از جمله اسکیزوفرنی.
درمان بیماری اسکیزوفرنی در طب اسلامی
1-نوشیدن آب سوره یس وزعفران ومصرف نشاط آورها
2-رگزنی وکاهش سودا وصفرا وخون زاید
3-بخور مریم(س) ودفع اجنه وشیاطین
4-سیب – افزایش میوه وسبزی وکاهش غذای پخته
5-شستن سر با لعاب خطمی – بهداشت ونظافت
6-قرآن ، رقیه ، عوذه
7-گرفتن ناخن ها در پنجشنبه و شنبه
8-حجامت سر – تخلیه اخلاط زاید سر
9-نمکی که زمان معصومین(ع) مصرف می شد – غیر طیب وشیمیایی نخورید
10-بسمله و حوقله گفتن
11-صدقه دادن
درمان بیماری اسکیزوفرنی پارانوئید
درمان بیماری اسکیزوفرنی
درمان اسکیزوفرنی پارانوئید شامل تعهدی مادامالعمر است،
هیچ درمان دقیقی برای اسکیزوفرنیا وجود ندارد.
درمان اساسا برای همه انواع اختلال،
بر اساس سختی و شدت علائم،
سابقه بیمار،سن و سایر عوامل مرتبط با فرد متفاوت است.
درمان اسکیزوفرنی پارانوئیدی نیاز به یک تیم پزشکی
و همچنین مددکاران اجتماعی دارد.
روشهای درمانی ممکن است شامل یک یا چند گزینه باشد:
داروهای ضد روان پریشی (هم سنتی (نسل اول داروها) و هم نابهنجار)
برای نتیجه دادن روان درمانی و دیگر مداخلات غیر دارویی،
پزشکان ابتدا باید علائم اسکیزوفرنی پارانوئید را کنترل کنند.
آنها این کار را با تجویز یک یا چند دارو ضد روان پریشی انجام میدهند.
برای اینکه داروها بطور موثر عمل کنند،
بیمار باید طبق دستورات متخصص دوزها
و برنامهی زمانی آنها را رعایت کند.
عدم رعایت مصرف دارو، یک مشکل مهم در کارآیی درمان
و بهبودی احتمالی بیماران اسکیزوفرنی پارانوئید است.
درصد زیادی از بیماران در سال اول درمان مصرف دارو را قطع میکنن
که امکان برگشت روانپریشی و گرفتار شدن در چنگالهای ناتوان کنندهی این اختلال را فراهم میکند.
روان درمانی برای بیمار و خانواده
به محض پایداری ، ممکن است درمان دیگری از جمله فرد
یا گروه درمانی، خانواده درمانی، مهارت
و یا آموزش حرفهای و سایر انواع مداخلات روان شناختی ارائه شود.
بستری در درمان بیماری اسکیزوفرنی
بستری شدن در بیمارستان در شروع بیماری اغلب لازم است،
به خصوص اگر بیمار دچار روانپریشی خطرناک شده باشد
و این روان پریشی در مواقع مختلف روی دهد.
اگر علائم جدیتر از آن است که با درمان سرپایی قابل کنترل باشد،
بستری بسیار مهم است.
سایر گزینههای درمانی میتوانند شامل الکتروشوک درمانی (ECT) و آموزش مهارتها باشند
داروی بیماری اسکیزوفرنی
داروها چگونه اثر میکنند؟
در بیماری اسکیزوفرنیا تغییراتی در مقدار مواد شیمیایی
مغز مانند دوپامین، سرتونین، گلوتامات
و در نواحی خاصی از مغز رخ میدهد.
این تغییرات در پی خود علایم رفتاری و هیجانی را در بیمار ایجاد میکند.
داروهایی که برای درمان بیماری اسکیزوفرنیا بکار میروند
در واقع مقدار این مواد را در مغز تنظیم میکنند،
که بدنبال آن اختلالات رفتاری و هیجانی بیمار کاهش یافته و محو میگردند.
اثرات و منافع درمان چیست؟
- کنترل هذیان و توهم
- پیشگیری از عود بیماری
- کاهش انزوا و گوشه گیری
- کنترل رفتار پرخاشگرانه
- کاهش یا قطع دفعات بستری
- افزایش توان بیمار در برابر فشارهای روانی زندگی
- کاهش هزینه درمان و مراقبت از بیمار
- انجام فعالیت های روزمره زندگی
میزان اثربخشی داروها چقدر است؟
داروهای قدیمی ۶۰ تا ۷۰% در درمان بیماری مؤثر میباشند و خوشبختانه داروهای نسل جدید بر ۳۰ تا ۵۰ درصد بیمارانی که به داروهای سنتی پاسخ ندادهاند، اثر درمانی خوبی دارند.
داروهای قدیمی عبارتند از هالوپریدول، تری فلوپرازین، تیوتکسین، کلرپرومازین، تیوریدازین، پرفنازین، فلوفنازین
درمان بیماری اسکیزوفرنی عوارض داروهای قدیمی چیست؟
- خشکی دهان
- تاری دید
- خواب آلودگی
- اختلالات جنسی
- ترشح شیر از پستان (در خانمها)
- اختلال قاعدگی
- لرزش دست و سفتی اندام ها
- آب ریزش از دهان
- بیقراری
- یبوست.
برای خنثی کردن عوارض داروهای قدیمی چه میتوان کرد؟
در صورت بروز چنین علایمی بهتر است آنها را با پزشک معالج
در میان گذاشت تا با اقدامی مناسب عوارض داروها را کم نماید.
پزشکان معمولاً از روشهای زیر استفاده میکنند.
- تجویز داروهای آنتی کلینرژیک مانند تری هگزیفتیدیل (آرتان) و بی پریدین (آکینتیون)
- تغییر نوع دارو
- تنظیم مقدار داروی مصرفی بیمار
- تنظیم زمان مصرف دارو
داروهای نسل جدید کدامند:
برخی از آنها در ایران موجود هستند عبارتند از: رسپیریدون- کلوزاپین (لپونکس)، اولانزاپین (زیپرکسا)، کوتیاپین، زیپراسیدون.
عوارض مهم داروهای نسل جدید
- چاقی
- افزایش قند و چربی خون
- خواب آلودگی
- کاهش تعداد گلبولهای سفید (فقط با کلوزاپین)
بر خلاف داروهای قدیمی این داروها عوارض زیر را ندارند:
- لرزش دست و سفتی اندامها
- ترشح شیر از پستانها
این داروها همزمان با اثر بر چند نوع از مواد شیمیایی مغز، علاوه بر هذیان، توهم و پرخاشگری بر علایم منفی بیماری مانند گوشهگیری و انزوا، کاهش تمرکز فکر و کاهش انگیزه، اثر درمانی بهتری دارند.
- آریپیپرازول: داروی بسیار جدیدی است که تقریباً عوارض داروهای قدیمی و نسل جدید را ندارد و در حال حاضر در کشورهای پیشرفته و برخی از کشورهای همسایه ایران مصرف میشود.
- انتخاب نوع دارو بر حسب علایم بیماری، سابقه مصرف دارو، عوارض داروها بر بیمار، وجود بیماری جسمانی دیگر، مصرف همزمان داروهای غیرروانپزشکی، از سوی پزشک معالج انتخاب میشود.
درمان بیماری شیزوفرنی
شیزوفرنی که با نام اسکیزوفرنی نیز شناخته می شود
یک بیماری روحی حاد است که شرایط تغییر افکار،
ادراک و حتی افراد را با خود به همراه دارد.
باید به این نکته توجه داشت که اغلب افراد مبتلا
به شیزوفرنی با اختلال دو قطبی یا دو شخصیتی به اشتباه گرفته می شوند
در حالی که این دو بیماری کاملا از یکدیگر متفاوت می باشد.
علل شیزوفرنی
دلیل بروز شیزوفرنی هنوز به طور دقیق شناخته نشده است
ولی برخی شرایط مانند عوامل ژنتیکی و محیطی می توانند
به بروز این بیماری دامن بزنند. با این حال احتمال بروز
این بیماری یک در هر صد نفر می باشد و در بین زنان و مردان از شیوع یکسانی برخوردار است.
علائم شیزوفرنی
به دلیل این بیماری روحی روانی نسبت
به سایر مشکلات روانی دیرتر کشف شده بنابراین اطلاعات
موجود در مورد آن در حال تکمیل شدن می باشد
با این وجود برخی از علائم متداول آن عبارتند از:
• بی علاقگی شدید
• مشکلات گفتاری، شنیداری و دیداری
• واکنش های حرکتی عجیب
انواع شیزوفرنی درمان بیماری اسکیزوفرنی
این بیماری به 4 دسته بندی کلی طبقه بندی می شود.
شیزوفرنی از نوع پارانویایی
معمول ترین نوع شیزوفرنی، این حالت می باشد
که از جمله علائم آن توهم و خیالات است.
این افراد ممکن است دچار توهم، تحت تعقیب قرار گرفتن
یا کشته شدن شدن توسط افراد دیگر را داشته باشند.
برخلاف سایر انواع شیزوفرنی این نوع از بیماری در دوران بزرگسالی ایجاد می گردد.
شیزوفرنی از نوع اختلالی درمان بیماری اسکیزوفرنی
این حالت معمولا با عنوان جنون جوانی نیز شناخته می شود.
همان گونه از نام این بیماری به عمل می آید این بیماری
در افراد جوان و نوجوان در محدوده سنی 15 تا 25 سال اتفاق می افتد.
این بیماری الگوهای غیر عادی رفتاری را با خود به همراه دارد.
درمان بیماری اسکیزوفرنی شیزوفرنی از نوع کاتاتونیک
این نوع از شیزوفرنی نسبت به سایر انواع آن از شیوع کمتری برخوردار است.
علائم و رفتارهای مشاهده شده در این نوع از شیزوفرنی ممکن است
در سایر انواع بیماری های روحی روانی نیز خود را نشان دهند.
این نوع از شیزوفرنی بدین معناست که فرد حالت شدیدی
از رفتارها را نشان می دهد به عنوان مثال خشوت به صورت
رفتارهای جنون آمیز ممکن است در او دیده شود.
نقطه مقابل بروز این چنین حالتی، فرد از تعاملات اجتماعی کمتری برخوردار است.
شیزوفرنی از نوع نامشخص
افراد مبتلا به این نوع از بیماری ممکن است
ترکیبی از علائم هر نوع شیزوفرنی را از خود بروز دهند.
بنابراین این حالت باعث می شود که فرآیند تشخیص بیماری نیز با دشواری های فراوانی همراه گردد.
تشخیص شیزوفرنی
تشخیص اسکیزوفرنی به خودی خود دشوار است
و متخصصان حوزه روانشناسی یا روان درمانگر با بررسی سابقه خانوادگی،
بررسی حالات روحی و روانی فرد و انجام برخی تست
های بالینی به وجود این چنین اختلالی در فرد پی می برند.
درمان شیزوفرنی
تا کنون هیچ درمان مشخصی برای این بیماری تایید نشده است
اما برخی از روش ها می توانند تا حدودی علائم ناشی
از این بیماری را کاهش دهند. برخی از روش های روان درمانی
همراه با دارو درمانی و کنترل سبک زندگی مانند
عدم استفاده از مشروبات الکلی و کنترل سطح فشارهای روانی
و استرس در سطح زندگی می توانند به مدیریت این بیماری کمک نمایند.
منبع : ویکی پدیا
از اینکه تا آخر مطلب با سایت جستیر همراه بودید از شما سپاس گذارم.
لطفا از بقیه منابع سایت دیدن نمایید: